#DeafAndProud: Pobl fyddar i lawr ar Frwsel i wneud swn am arwydd

Yr wythnos nesaf, bydd mwy na 1,000 o bobl ar draws yr UE yn disgyn i siambr Senedd Ewrop i fynnu cydnabyddiaeth well o iaith arwyddion, ac i godi ymwybyddiaeth o sut mae dehonglwyr iaith arwyddion yn aml yn ôl-ystyriaeth o'u cymharu â dehongliad iaith lafar ar draws llawer o sefydliadau cyhoeddus, gan gynnwys yr UE.

Mae'r gynhadledd yn cael ei threfnu gan yr ASE, Helga Stevens, y fenyw gyntaf ASE sy'n adnabod fel defnyddiwr iaith arwyddion byddar, ac yn ymgyrchydd dros hawliau pobl fyddar ac anabl.

Y gynhadledd, i'w chynnal Dydd Mercher 28 Medi, yn dwyn y teitl, 'Amlieithrwydd a hawliau cyfartal yn yr UE: rôl ieithoedd arwyddion'. Ei nod yw arddangos ieithoedd arwyddion fel rhan o dreftadaeth amlddiwylliannol ac amlieithog Ewrop ac ar yr un pryd godi ymwybyddiaeth o sefyllfa heterogenaidd dehonglwyr iaith arwyddion, sydd mewn cyferbyniad llwyr â'r proffesiwn dehongli iaith lafar reoledig.

Bydd y gynhadledd, a gynhelir yn y hemicycle ym Mrwsel, yn cael ei dehongli i holl ieithoedd llofnod yr UE 31 yn ogystal â'r holl ieithoedd llafar swyddogol 24. Mae dros 1,000 o gyfranogwyr o holl wledydd yr UE eisoes wedi cofrestru a bydd lefel hygyrchedd digynsail, gan gynnwys ystafell ychwanegol i'r rhai sydd angen lle tawel, rhaglenni Braille, a chyfleusterau lleferydd-i-destun. Cydweithiodd Stevens ag amrywiaeth o sefydliadau byddar ac anabledd Ewropeaidd i sicrhau cyfranogiad cymaint o bobl â phosibl.

Bydd y gynhadledd yn arwain at benderfyniad drafft ar ieithoedd arwyddion a dehonglwyr iaith arwyddion proffesiynol, a fydd yn cael ei gyflwyno i gyfarfod llawn Senedd Ewrop yn ddiweddarach yn y flwyddyn. Eisoes, mewn penderfyniadau iaith arwyddion ym 1988 a 1998, amlygodd Senedd Ewrop y diffyg cydnabyddiaeth o ieithoedd arwyddion a dehonglwyr iaith arwyddion proffesiynol a chymwysedig. Er bod y gydnabyddiaeth o ieithoedd arwyddion wedi cynyddu a gwella'n raddol ar lefel genedlaethol, mae dehonglwyr iaith arwyddion yn dal ar ei hôl hi mewn llawer o aelod-wladwriaethau o gymharu â dehonglwyr iaith lafar.

Gyda'r UE yn cadarnhau CRPD y Cenhedloedd Unedig (Confensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau Pobl ag Anableddau) yn 2010, mae sefydliadau'r Undeb Ewropeaidd bellach o dan rwymedigaeth gyfreithiol i weithredu'r darpariaethau sydd wedi'u cynnwys yn y Confensiwn, sy'n cynnwys hygyrchedd a chydraddoldeb i bob dinesydd anabl. . I'r perwyl hwn, roedd Stevens yn rapporteur adroddiad gweithredu ar y CRPD, a gafodd ei fabwysiadu gyda mwyafrif llethol yng nghyfarfod llawn mis Gorffennaf. Ymhlith pethau eraill, galwodd hefyd am hygyrchedd llawn sefydliadau’r UE, sy’n cynnwys darparu dehonglwyr iaith arwyddion ar gyfer digwyddiadau a chyfarfodydd cyhoeddus.

Mae gan y gynhadledd gefnogaeth dros 60 ASE o bob rhan o'r UE a'r sbectrwm gwleidyddol, gydag ASEau o'r ECR, EPP, S&D, ALDE, GUE / NGL, Greens / EFA, ac EFDD yn cymryd rhan.

Wrth siarad cyn y gynhadledd, dywedodd Stevens: "Mae gan yr UE 24 o ieithoedd llafar swyddogol, ond mae ganddo hefyd 31 o wahanol ieithoedd arwyddion sy'n aml yn cael eu hanwybyddu, gan adael llawer o bobl fyddar wedi'u heithrio o fywyd cyhoeddus. Yn yr un modd ag yr ydym yn darparu dehongliad llafar i gydnabod ieithyddol Ewrop amrywiaeth, rwyf am inni anfon signal clir na ddylem anghofio'r rhai sydd hefyd angen dehongliad iaith arwyddion, neu'r gweithwyr proffesiynol medrus iawn hynny sy'n darparu dehongliad i bobl fyddar ledled Ewrop.

"Trwy gynnal y gynhadledd hon rwy'n gobeithio y gallwn gefnogi'r ymdrechion sy'n cael eu cynnal ar lefel genedlaethol a dangos bod ieithoedd arwyddion yn gymaint rhan o dreftadaeth amlieithog Ewrop ag ieithoedd llafar."

Rhannwch yr erthygl hon: